Uitzwaaien moet

Ik kreeg een ontroerend lesje uitzwaaien. En afscheid nemen. Van een piloot. En zijn crew. Maar voordat ik dat doorhad, stond ik met mijn vliegangst  te mopperen op een vliegtuigtrap.

‘Volgens mij is er iemand jarig’ zei mijn dochter.
'Ja ehhh, doe dat even op een ander moment', zei ik geïrriteerd.

Ik vloog met mijn kinderen voor het eerst in zeven jaar. Op de terugweg moesten we in Nice gewoon de trap op naar het vliegtuig. Duurt allemaal lang. En bovenaan de trap leek het druk.

Schiet eens op, dacht ik. Mijn vliegangst maakte me prikkelbaar; het eindeloos hangen op een vliegveld en schuifelen in een lange incheckrij maakte het erger. Vooral met een roedel blatende corpsballen van 60+ met golftassen voor ons en een katerig lekker-weg-met-de-meiden-gezelschap achter ons.

Vandaar mijn gemopper.

Bovenaan de trap hingen vlaggetjes en stonden een paar opgetogen stewardessen. En een piloot met een sjerp om. Met LEGEND erop. Blijkbaar was dat het feestvarken. Mijn associatie was dat hij door die stewardessen ‘leuk’ in het zonnetje gezet werd.

Lekker dan, met zulke collega’s. Mopperde ik.

Al verwelkomde de piloot iedereen hartelijk. Was dat altijd zo of was dat nieuw qua hostmanship ofzo ...? En kunnen we aub gewoon op tijd vertrekken zonder deze heisa…? Nee hoor, helemaal niet prikkelbaar.

Keurig op tijd gingen de deuren dicht. En toen kwam de piloot over de speaker.

'Goedemiddag dames en heren. Ik ben uw piloot. Dit is een bijzondere vlucht want ik dit is mijn allerlaatste. Na deze vlucht ga ik met pensioen. Na 27 jaar vliegen voor Transavia. Daarom is mijn gezin erbij, die zitten hier op de eerste rij. Die vliegen deze laatste keer met mij mee.'

Ik keek naar rechts naar mijn dochter. Zij keek naar mij. Ze is net als ik een zacht ei dus wij waren al aan het slikken.

'Ik ga u straks trakteren voor deze speciale gelegenheid,' vervolgde de piloot. 'En ik wil u bedanken. Want de enige reden waarom ik 27 jaar heb kunnen vliegen is omdat u steeds koos voor Transavia. Dank u wel. Ik zal er een mooie vlucht voor u van maken. Voor de laatste keer.’

Naast mij hoorde ik m’n dochter kuchen. Ik kuchte ook. We schoten allebei vol. En in de lach.

Toen kwam de stewardess. ‘Dames en heren, op de laatste vlucht mag een piloot zijn eigen bemanning kiezen. Dus wij zijn allemaal speciaal voor deze vlucht door de piloot gekozen. En dat is een bijzonder voorrecht want wij hebben allemaal heel graag met hem samengewerkt. Hij was een fantastische collega en we zullen hem erg missen.’

Nu waren mijn dochter en ik allebei aan het snotteren. En we waren niet de enigen die bevangen raakten door dit onverwachte inkijkje in het uitzwaai-ritueel.

Onderweg kregen we taartjes. Echt lekkere taartjes. Uit zo'n ouderwetse grote gebaksdoos. Met een servetje.

Bij de landing kwam de stewardess nog een keer met de gebruikelijke teksten waar niemand naar luistert. En ze zei: ‘Kijkt u zo even naar rechts en naar links. Dan ziet u hoe wij afscheid nemen van een piloot.’

Op de taxibaan stond een brandweerauto. Die spoot als een enorme ereboog water over het vliegtuig. Op de grond stroomden van alle kanten plechtig zwaaiende mensen toe. Niet hand opsteken maar uitzwaaien.
Aan hun outfits te zien allemaal verschillende groepen. Veel mensen.

'Kijkt u ook even naar de terminal,' wees de stewardess. Achter glas stonden mensen te zwaaien.

Geen vijf maar rijen dik. Ik snoot nog maar een keer mijn neus.

Eenmaal stilstaand kwamen buiten mensen naar de trap. En bleven onderaan staan.

Terwijl wij aan de bagageband stonden, kwam de piloot langs, omringd door vele mensen. Met applaus. Door de hele hal.

En: deze piloot nam het aan. Van voor tot achter.

Die legend-sjerp was geen moetje.
Die taart was geen moetje.
Hij markeerde. Met zijn tekst. Met zijn gezin op de eerste rijen. Met zijn zelfgekozen laatste-vlucht-bemanning, waar hij vast een hoop collega's voor heeft moeten uitsluiten. Met blijkbaar een traditie met een brandweerwagen. En een ereboog van water.
Met zwaaiende collega’s binnen in de terminal voor het raam, op precies het goede moment.
Met allerlei mensen buiten die hem expliciet begroetten bij zijn laatste landing.

Als ik ergens heb gezien hoe je dat doet, uitzwaaien van een voorman, dan was het hier. Werkelijk, uitgebreid en publiek afscheid nemen. Markeren. De corpsballen deden nog een poging mijn ontroering te dempen met de geringschattende opmerking dat dat taartje natuurlijk gewoon betaald was door Transavia en niet door de piloot. De club vrouwen met een kater probeerde hetzelfde met de wijsheid dat Transavia vást niet zo afscheid nam van stewardessen.

Ik liet me niet van de wijs brengen; ik zal het nooit meer vergeten, dit ontroerende, uitgebreide, publieke uitzwaai-ritueel.

Al bij de bagageband vroeg ik me af hoe organisaties hun leiders eigenlijk uitzwaaien. Hoeveel organisaties een expliciete uitzwaai-traditie hebben. Waar mensen aan meedoen. Die zichtbaar is voor klanten ook. Of is het meer een verplicht nummer…? Een standaard ding? Met stille trom via de achterdeur?

Hoeveel bestuurders en leiders laten zich zo uitzwaaien als deze piloot deed?

Welke leider kiest voor de laatste klus zijn of haar liefste en dierbaarste collega’s?

Welke organisatie laat dat afscheid en uitzwaaien zien aan klanten, zodat die klanten zich ineens onderdeel voelen van zo'n ritueel? Ik wil - met mijn vliegangst - ineens nooit meer anders dan met Transavia vliegen. Die organisatie die blijkbaar zo afscheid neemt. En zo uitzwaait.

Natuurlijk: de week erop sprak ik een HR-directeur die afscheid ging nemen van de organisatie waar hij jaren met veel plezier had gewerkt. Ik wenste hem succes met afscheid nemen.

'Ik hoef geen afscheid,' zei hij.

'Jawel,' zei ik. 'Dat hoeft wel. Jij én zij hoeven dat. En laat jij je alsjeblieft ook uitzwaaien.'