Ben jij toevallig een advi-zeur?

Met dank aan deelnemers heb ik altijd een tas vol met prachtige termen over organisatieverandering en cultuurdingetjes. Ik pluk dagelijks de vruchten van termen als de kom-er-maar-bij-show (ander woord voor iedereen mag altijd over alles meepraten en meedoen), de spookrijders (ander woord voor mensen die zich niks aantrekken van procedures en werkprocessen) en animeermeisjesopdrachten (ander woord voor opdrachten voor ervaren adviseurs die verzocht worden iets leuks te doen en niet iets nuttigs).

Ik strooi dagelijks met deze geniale vondsten, omdat ze grappig zijn, maar ook omdat ze vaak zo enorm duidelijk maken wat de essentie is van een 'raar' verschijnsel. 

En zo kreeg ik advi-zeuren in mijn schoot geworpen. 

In een opleiding voor adviseurs ging het over de opgave van adviseurs om, ten behoeve van verandering, lastige vragen te stellen waardoor leiders het zweet uitbreekt. Over je opgave om de pret te bederven als iedereen bijvoorbeeld denkt dat rust in de tent een goed idee is terwijl jij weet dat dat funest is voor verandering van formaat. En over storm voorspellen als je als adviseur met veranderverstand als een ware Diana Woei even uit de doeken doet welke slagregens, buien er windhozen er in aantocht zijn, omdat het altijd zwaar weer wordt tijdens een verandering. 

Kortom: over de rottige rol van adviseurs, wanneer je werkelijk een bijdrage wilt leveren aan verandering.

'Eigenlijk moeten wij zeggen: wil je dat ik adviseer of dat ik advizeur?', zei een van de deelnemers opgewekt.

Geniaal toch? Advi-zeur. Precies. 

Want niet alleen word je zo ontvangen, je voelt je zelf ook een zeikerd, met je vragen die er weliswaar nogal toe doen in een verandering, maar wel eerst vertragen. Lastig ook, die vingers op de zere plek van een adviseur met veranderverstand. En gênant, dat pretbederven en stormvoorspellen van adviseurs die dat verandermoeras op hun duimpje kennen maar mensen ondertussen wel eerst de put in helpen voordat ze de juiste weg vinden. 

Ik noem het niet voor niks tegen-natuurlijk. Dus dan word je zomaar een advi-zeur. Sterker nog: je moet zelfs op zoek naar een opdrachtgever die jou graag als advi-zeur wil! Die lastiggevallen wil worden met jouw vingers op de zere plek, die klotsende oksels wil krijgen van jouw Diana Woei en jouw loei-relevante vragen waarop het antwoord beschamend moeilijk te geven is.

Omdat verandering erbij gebaat is. Alleen dááarom moet jij als adviseur bereid zijn je een zeur te voelen. Daarom zou elke opdrachtgever met een knoeperd van een veranderopdracht graag een advi-zeur moeten willen. 

Oh en even voor de volledigheid: als jij van jezelf al een zeikerd en in-de-putpraterd en pretbederverd bent, dan lijkt het misschien dat je geluk hebt. Dat is niet zo. Pas als je je zeikerd-talent enkel en alleen inzet voor organisatieverandering, dan pas heb je geluk. En jouw organisatie heeft geluk met jou. (En dus niet als jij jouw zeikerd-talent inzet om je je slechte humeur of sombere inslag op iedereen bot te vieren.)

Afgelopen week werd ik gebeld door een bestuurder. Ze zei: 'Wij zitten in een fusie en ik begrijp dat jij die ongemakkelijke vragen kunt komen stellen waar we het allemaal Spaans benauwd van krijgen.'

'Klopt', zei ik.

'Nou dan graag', zei ze. 'De fusie is niet zo'n probleem maar de cultuur die nu ineens uit alle hoeken en gaten komt wel. Ik heb al eens eerder bij een bijna-geslaagde fusie me staan verbazen over onbegrijpelijk gedoe. Dat wil ik niet nog een keer.'

We maakten een afspraak. 'Ik verheug me erop', zei ze. 'Of eigenlijk verheug ik me niet.'

Dat dus. Dan heb je een match made in heaven. Vind ik. Een opdrachtgever die een advi-zeur met veranderverstand wil. En dus krijgt. Omdat de verandering daar makkelijker van wordt.

Heb jij zin om beter te advi-zeuren? Kan hoor! Mijn opleidingen voor het najaar zijn allemaal vol, maar in 2026 is nog plek!